ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ, ԳԻՏՈՒԹՅԱՆ, ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԵՎ ՍՊՈՐՏԻ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

ՀՀ կրթության և գիտության նախարարությունում այսօր՝ օգոստոսի 25-ին նախարար Արմեն Աշոտյանն ամփոփել է վերանշանակումից հետո պաշտոնավարման հարյուր օրվա աշխատանքները և ներկայացրել է նոր ուսումնական տարվան ընդառաջ նախատեսված ծրագրերը: Նախարարի գնահատմամբ անցած հարյուր օրվա ընթացքում կատարված աշխատանքների հիմանկան բնութագիրը կրթության ոլորտում իրականացվող ծրագրային բարեփոխումների շարունակականությունն է եղել, որն, ըստ Ա. Աշոտյանի՝ վերջին տարիներին կայուն տեղ է զբաղեցնում կրթության քաղաքականության մեջ:

«Բարեփոխումների հիմնական ուղղությւնները պահպանվել են, սակայն նոր կառավարության ձևավորումից հետո որոշ հարցեր ճշգրտվել ու ժամկետների հստակեցում է արվել»,- նշել է նախարարը: Անցած ամիսներին տեղի ունեցած քննաշրջանը անցել է կազմակերպված ու արդյունավետ, ինչի մասին են վկայում նաև ԶԼՄ արձագանքներն ու հրապարակումները: Թեև կան տվյալներ, որոնք վկայում են, որ բուհական քննությունները ևս անցել են արդար և օբյեկտիվ, սակայն, նախարարի խոսքով համակարգում կոռուպցիոն դրսևորումների ռիսկերը դեռևս պահպանվում են: Անցած ժամանակահատվածը արգասաբեր է եղել կրթության ոլորտի օրենսդրական փոփոխությունների առումով. նախարարը դրանցից շեշտել է հատկապես ուսման վարձերի փոխհատուցման մասին սոցիալական ուղղվածության օերնսդրությունը, ինպես նաև բարձրագույն կրթության ոլորտում ուսման վարձի վերին շեմ սահմանելու մասին օրենքի ընդունումը: «Մենք սահմանեցինք նաև պետական բուհերի բյուջեների այն նվազագույն ծավալը, որը պետք է ուղղվի ուսանողների վարձավճարների փոխահատուցմանը, դա բուհական բյուջեների 10 տոկոսն է: Պետությունը նաև հստակ ամրագրեց այն սոցիալական խմբերին, ովքեր կարող են օգտվել  այդ զեղչերից: Նախարարը հույս է հայտնել, որ աշնանը ԱԺ-ն վերջնականապես կընդունի 12-ամյա պարտադիր կրթությանն անցնելու մասին օրենքը, ինչպես նաև կմշակվի հայեցակարգ՝ ավագ դպրոցներում կրեդիտային համակարգի ներդրման վերեբերյալ: Հիմնական դպրոցն ավարտելուց հետո սովորողը պարտադիր կերպեվ պետք է շարունակի կրթությունը կամ ավագ դպրոցում, կամ քոլեջում, կամ էլ  ուսումնարանում: Վերջին մի քանի տարվա վիճակագրությունը ցույց է տալիս, որ հիմնական դպրոցն ավարտելուց հետո տարեկան մոտ 4-5 հազար աշակերտներ կրթությունը չեն շարունակում և դուրս են մնում կրթությունից. «Իննամյա կրթական ցենզով երիտասարադը, բնականաբար, ավելի վատ է ապրելու, ավելի վատ հեռանկար է ունենալու հետագայում աշխատաշուկայում իր տեղը գտնելու առումով: Կթությունից դուրս մնացող երիտասարդների ճակատագիրը չի կարող մեզ չհետաքրքրել, այդ երեխաների համար մենք ոչ թե ատեստատի խնդիր ենք ուզում լուծել, այլ կրթական սոցիալական և տնտեսական խնդիր»,-պատասխանելով 12-ամյա պարտադիր կրթության վերաբերյալ հարցին՝ ասել է նախարարը և հավելել, որ օրենքի ընդունումից հետո նախարարությունը ձեռնամուխ կլինի համակարգի ներդրման աշխատանքներին: Նա նաև նշել է, որ սեպտեմբերից ավագ դպրոցներում գերակա է լինելու հաճախումների կարգապահության հարցը, հատկապես, որ շատ կրկնուսույցներ, նախարարի ձևակերպմամբ, «ոչ բարոյական քայլեր են անում՝» իրենց պարապմունքները նշանակելով դասերի ժամերին: Բովանդակային բարեփոխումների ուղղությամբ ևս շարունակական աշխատանք է կատարվել, ինչպես օրենսդրական, այնպես էլ ծրագրային հատվածներում: Շարունակվել է Համաշխարհային բանկի ընթացիկ վարկային ծրագիրը, ինչպես նաև հաստատվել է նոր վարկային ծրագիր»,- նշել է նախարարը: Մանրամասնելով նոր վարկային ծրագիրը՝ նախարարը նշել է, որ ՀԲ աջակցությամբ նախ կկհավորվեն և նոր գույքով կապահովվեն բոլոր ավագ դպրոցները, ինչպես նաև կստեղծվեն 8 նոր բնագիտական լաբորատորիաներ՝ «ֆիզիկա», «Քիմիա», «Կենսաբանություն», «Հանրահաշիվ» և «Երկրաչափություն» առարկաներից: Նման լաբորատորիաներ կստեղծվեն նաև մանկավարժական բուհերում: Նախատեսվում է նաև աջակցություն ցացաբերել բուհական համակարգի նորարարական նախաձեռնություններին, ինչպես նաև վերլուծել ու նոր մոտեցում ցուցաբերել դպրոցական ծրագրերի բովանդակությանը:
Իբրև նորություն հանրապետությունում այս տարի կգործի «Կայուն դպրոցական սնունդ» ծրագրի առաջին փուլը, որը կմեկնարկի Սյունիքի և Վայոց Ձորի մարզերից: Արմեն Աշոտյանի խոսքով՝ ՀՀ կառավարությունը հանձն է առել սկսել մի ծրագիր, որով տարրական դասարանների աշակերտները կապահովվեն միանվագ դպրոցական սնունդով՝ ելնելով տարիքային խմբի կենսաֆիզիոլագիական առանձնահատկություններից: «Ծրագիրը ոչ միայն կրթական է, այլև առողջապահական, սոցիալական, և, ինչու ոչ, նաև գյուղատնտեսական խնդիր է լուծվում, որովհետև, եթե տեղական արտադրողների սննդամթերքը որակյալ ճանաչվի, ապա այն կմատակարարվի դպրոցներին»,- հայտարարել է Արմեն Աշոտյանը: «Կայուն դպրոցական սնունդ» ծրագրի ռազմավարությունը մշակվել է Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի` 2007թ. փետրվարի 7-ի «Հայաստանի Հանրապետության ազգային անվտանգության ռազմավարությունը հաստատելու մասին» հրամանագրի և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության` 2008թ. հոկտեմբերի 30-ի «Կայուն զարգացման ծրագիրը հաստատելու մասին» որոշման հիմնադրույթներին համապատասխան: Բացի այդ հանրապետության մի շարք դպրոցներում այս տարի կներդրվի «Ազգային երգ ու պար» առարկան: Նախարարը նշել է, որ առաջիկայում կհաստատվեն այն 10 դպրոցները, որտեղ առարկան կներդրվի փորձնական եղանակով: «Ծրագիրը պետք է մոտավորապես 1-1,5 տարի փորձարկում անցնի: 1,5-2 տարվա ընթացքում կորոշենք, թե որ դասարանից ենք այդ առարկան դարձնելու պարտադիր, քանի տարի է տևելու ուսուցումը և ինչպես է այն կազմակերպվելու»: Ըստ նախարարի՝ նոր առարկան փորձնական եղանակով կդասավանդվի դպրոցների հինգերորդ դասարանի աշակերտներին: «Ազգային երգ ու պար»-ի շնորհիվ աճող սերունդը կստանա հայրենասիրական դաստիարակություն: Առարկայի փորձարկումը դպրոցներում կսկսվի հենց այս սեպտեմբերից: Կստեղծվեն համապատասխան մեթոդաբանական ձեռնարկներ, տեսասկավառակներ, որոնք կօգնեն դասերի կազմակերպմանը»,- ասել է Ա. Աշոտյանը:
Այս տարի նաև մի շարք նոր դասագրքեր են մտնելու դպրոցներ, որոնք մեկ տարվա փրրձաշրջան կանցնեն հանրապետության շուրջ 90 դպրոցներում. «Մենք դպրոցներից ստանում ենք դիտողություններ և առաջարկություններ, լրամշակում դրանք և նոր միայն ներկայացնում հիմնական տպագրության: Թեպետ մեր փորձը ցույց է տալիս, որ բովանդակային առաջարկությունների հարցում մեր դպրոցները լրջորեն թերանում են: Անցյալ տարի, օրինակ, դպրոցներից ստացված առաջարկների միայն 30 տոկոսն էր բովանդակային, իսկ 70 տոկոսը ձևական բնույթի էր»:
Վերջին երեք ամսում մոտ 7000 ուսուցիչ ստացել է տարակարգ, շարունակվել է նաև տնօրենների հավաստագրման գործընթացը: Այս տարվանից կհաշվարկվեն նաև դպրոցների վարկանիշները ու հետագայում կիրականացվեն ամեն տարի: Նախարարը նաև նշել է, որ ՀԲ վարկային նոր ծրագրով 17-20 ավագ դպրոցներ հիմնովին կվերանորոգվեն ու կվերազինվեն ժամանակակից պայմաններին համահունչ. «Այդ դպրոցներում կներդրվի նոր՝ պետական չափորոշիչից մի քիչ տարբերվող բովանդակություն, որը բազմազանություն կապահովի կրթական շուկայում: Դպրոցների նախնական ընտրությունը արդեն կատարված է, որպես պարտադիր պահանջ այդպիսի դպրոցով ապահովված կլինի առնվազն յուրաքանչյուր մարզ»,-իբրև անոնս հայտարարել է նախարար Ա. Աշոտյանը: Նա նաև փաստել է, որ մեր կրթական ծրագրերը ավելի բարդ են, քան շատ երկրներում. «Ասվածի ապացույցն, օրինակ շատ ակնառու է դառնում, երբ մեր դպրոցականները տեղափոխվում են այլ երկրներ, այդ թվում նաև ՌԴ, որտեղ նրանք լեզվական խնդիր չունենալու դեպքում կարողանում են ավելի բարձր գնահատականներ ստանալ, քան Հայաստանում»: Կրթական բարեփոխումների համակարգում, ըստ նախարարի, ուշադրություն կդարձվի նաեւ ռազմահայրենասիրական դաստիարակությանը: ՀՀ կրթության և գիտության նախարարությունը Պաշտպանության նախարարության և Երկրապահ կամավորականների միության հետ համատեղ ռազմահայրենասիրական դաստիարակության նոր հայեցակարգ է մշակում, որի աշխատանքներն առաջիկայում կամփոփվեն: Ինչպես Ա.Աշոտյանն է նշել, հատկապես վերջին սահմանային իրադարձությունները ցույց տվեցին, որ ռազմահայրենասիրական կրթության բաղադրիչի ուժեղացումը անհրաժեշտություն է:
Ասուլիսի ընթացքում նախարարը պատասխանել է նաև ԶԼՄ ներկայացուցիչների հարցերին, որոնք վերաբերել են Հայաստանում Մոսկվայի Լոմոնոսովի անվան պետական համալսարանի մասնաճյուղի բացմանը, Հայաստանի մասնավոր բուհերի գործունեությանը և մի շարք այլ խնդիրների